آمادگی فردی : باید به کارهایی که به هنگام زلزله انجام خواهید داد کاملا فکر کنید. ممکن است در منزل و یا در سالن اجتماعات، در حال تماشای تئاتر، در استادیوم، با دوستانتان، در حال زانندگی و یا مشغول انجام سایر کارهای روزمره باشید. برنامه ریزی و آمادگی باعث میشود که شما بهنگام زلزله فردی خونسرد و آرام ولی موثر باشید. باید نزدیکترین مراکز امداد و نجات مانند کلنیکها، آتشنشانی و مراکز پلیس را بشناسید. یک کیف شامل ضروریترین وسایل را آماده کرده و در یک مکان امن و قابل دسترس قرار دهید تا بعد از زلزله مورد استفاده قرار دهید. مهمترین نیازها بعد از زلزله عبارتند از: تغذیه، بهداشت، عملیات نجات و کمک به دیگران که برای این عملیات نیاز به ادواتی داریم که جمع آوری آنها بعد از زلزله ممکن است غیر ممکن باشد. پس بهتر است آنها را قبل از وقوع زلزله آماده کنیم و در یک کیسه و در یک مکان امن قرار دهید. با این تجهیزات شما میتوانید خود و خانواده خود را بعد از زلزله تا رسیدن نیروهای امداد و نجات تا هفتاد و دو ساعت و یا بیشتر در خانه، محل کار و یا اتومبیل خود حفظ کنید.شما باید مایحتاج خود را بر اساس تشخیص خود در منزل، محل کار و در اتومبیل شخصیتان آماده نمایید. وسایل ضروری 1. جعبه کمکهای اولیه شامل باند و گاز، ابزار استریل، پماد سوختگی، آنتی بیوتیک، آسپرین، یک قیچی کوچک، قطره چشمی، و داروهای مورد نیاز که هر کدام از اعضای خانواده بطور معمول در آن استفاده می کنند. 2. یک درفتر یادداشت، شامل شماره تلفن های ضروری مراکز امداد و نجات چراغ قوه و باتریهای تازه 3. رادیوی ترازیستوری با باتری های شارژ شده. 4. یک کپسول کوچک آتش خاموش کن 5. دستکش ضخیم و کفش سبک 6. وسایل بهداشت فردی مانند حوله، صابون، مسواک، خمیر دندان، پودر شوینده، دستمال 7. انبردست و پیچ گوشتی، بیل و یک کلنگ کوچک 8. آب حداقل 4 لیتر آب برای هرکدام از افراد در یک ظرف نشک ذخیره کنید. ظرفها باید بصورت مرتب از نظر تازگی و سلامت کنترل شده و تعویض شونده. 9. مواد غذایی، شامل برای سه روز بر اساس تعداد اعضای خانواده مانند غذاهای کنسروی، کمپوت، بیسکویت، آب نبات و غیره. توصیه های ایمنی قبل از زلزله در منزل با یادگیری توصیه های ایمنی و بکار گیری آنها هر شخص قادر است که زندگی خود و خویشاوندان خود را در برابر خطرات زلزله حفظ نماید. برآوردهای ایمنی آسیب پذیری منزل خود در برابر زلزله را برآورد نمایید. آتشسوزی که از زلزله حاصل میشود، میتواند در اثر شکستگی لوله های روغن و گاز و یا جدائی در اتصالات آنها اتفاق بیفتد. بنابراینباید گرم کن و سایر تجهیزات نفت سوز و گازسوز را با پیچ و مهره و بقیه وسایل موجود در جایشان محکم ببندید و در صورت امکان از اتصالات انعطاف پذیر استفاده کنید. شما باید اشیاء سنگین مانند کتابخانه ها، گلهای آوبزان و چراغها را در جای خود محکم کنید. اشیاء سنگین و بزرگ را در ردیفهای پایین قفسه ها قرار دهید و وسیایل را بر اساس آیین نامه های ایمنی به دیوار متصل نمایید [ البته در ایران برای اینگونه موارد آیین نامه ای وجود ندارد و معمولا بر اساس تجربه صنعتکاران انجام میپذیرد و یا در صورت امکان باید از آیین نامه های سایر کشورها استفاده شود]. لوازم سنگین و بلند منزل مانند یخچال و فریزی، کمدهای دیواری بلند و قفسه های کتاب بعنوان اشیاء غیر ایمن به حساب میآیند که باید آنها را در محل خود محکم ببندید. اگر آنها ایمن نیستند باید در هنگام زلزله از آنها دور شوید. لوله های آبگرمکن، و سقفهای شیروانی را چک کنید و احتمال افتادن آنها به هنگام زلزله را کاهش دهید. باید مواظب اشیای موجود در قسمتهای خارجی ساختمان مانند کولر و گیاهان آویزان در کنار پنجره ها باشید و آنها را کاملا ایمن نمایید یا به جای دیگری منتقل نمایید. در امر ساخت و ساز و همچنین بازسازی ساختمانهای قدیمی برای کاهش خطرات زلزله باید بر اساس آیین نامه های ساختمانی عمل نمایید. برای شناسایی مکانهای ایمن، راههای خروجی و شیرهای اصلی آب و گاز و سویچ اصلی برق، یک نقشه از منزل خود تهیه نمایید. کیف حاوی وسایل ضروری را در مکان مطمئنی که دسترسی به آن آسان باشد، قرار دهید و محل قرار گیری آن را به سایر اعضای خانواده نیز اطلاع دهید.
اعضای خانواده بایــــــد همه اعضای خانواده باید نحوه قطع جریان برق و یا بستن شیر فلکه اصلی آب، گاز و غیره را فرابگیرند. تا آنجه که ممکن است همه اعضا، کمکهای اولیه را یادبگیرند، برای اینکه بعد از یک زلزله شدید، درمانگاهها و بیمارستانها بشدت پرازدحام خواهند شد و بنابراین دسترسی به امکانات پزشکی بسیار دشوار میگردد. هر هز چندی افراد خانواده با فرض یک زلزله در منزل، به تمرین عملیات ایمنی و پیشگیری در مقابل آن با همکاری اعضای خانواده بپردازند. اعضای خانواده باید اتفاقات و تصادفات ناگوار احتمالی که ممکن در اثر زلزله در منزل روی دهد از بین ببرند برای مثال ممکن است مجبور شوند که محل خواب خود را از کنار پنجره ها دور کنند. خروجی ها و راه روها را چک کنند و اشیایی که ممکن است باعث مسدود شدن آنها شوند را به محل دیگری منتقل نمایند. محل دربهای خروج اضطراری، زنگهای اعلام خطر و کپسول آتشنشانی را باید بدانند تا در زمان مناسب بلافاصله از آن استفاده کنند. از مهارت همسایگان خود اطلاع داشته باشند چرا که این امر میتواند تعداد روزهای زنده ماندن تا رسیدن نیروهای امداد را افزایش دهد. هر از چند گاهی باید بحث زلزله و سایر خطرات طبیعی در خانواده مطرح شود و توصیه های لازم یادآوری گردد.
توصیه های ایمنی قبل از وقوع زلزله در ساختمانهای اداری : در صورتی که ساختمان اداری شما بدون مقاومت لازم در مقابل زلزله های شدید میباشد با همکاری مشاوران و افراد خبره برای مقاوم سازی این ساختمانها اقدام نمایید. قطعات دکوراسیون در سقف اتاقها را مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز آنها را تعمیر کنید. لامپهای مهتابی (فلورسنت) در سقف اتاقها باید در محل خود کاملا محکم بسته شده و توسط دو سیم در دو انتها مهار شوند. چراغها باید بصورت کاملا مطمئن به سقف متصل شوند. برای جلوگیری از افتادن کانالهای تهویه هوا، این قطعات باید در محل خود به طرز صحیحی مهار شوند. بلندگوها که در قسمتهای مختلف راهروها نصب شده اند، باید محکم بسته شوند تا تکانهای آنها به هنگام زلزله کاهش یابد. چرا که وجود آنها در ساختمان ضروری است. ( برای ارسال پیامهای ضروری) محل قرار دادن سیستم های مخابراتی و ارتباطی باید بدقت بررسی شود و از ایمنی آنها اطمینان حاصل گردد. برقرری سیستم ارتباطی داخل ساختمان از طریق تلفنهای بیسیم و قابل حمل در هر قسمت عمل جمع آوری اطلاعات از افراد و وضعیت محل را به راحتی امکان پذیر میسازد. کپسولهای آتشنشانی به همراه راهنمای استفاده از آنها در فواصل معینی قرار دهید و کارمندان را از محل آنها آگاه سازید. مکانهای آسیب پذیر داخل ساختمان از قبیل آزمایشگاهها و کارگاهها را شناسایی کرده و آنها را ایمن نموده و اشیاء را در محل خود ثابت نمایید. در تمام طبقات و اتاقها لیست اسامی کارمندان را تهیه نمایید. نقشه ای از تمام مکانهای مهم، اتاقها، راهروها، راه پله ها و موقعیت انبارها تهیه نمایید. لیستی از تمام دارایی ها و وسایل قسمتهای مختلف برای برآورد خرابی های احتمالی پس از زلزله تهیه نمایید. لیستی از شماره تلفنهای ضروری شامل آتش نشانی، بیمارستانها و درمانگاهها تهیه نمایید. با همکاری کارمندان در بخشهای مختلف تجهیزات اداری حجمیم مانند کامپیوترها و دستگاههای کپی را با بستهای فلزی و یا کمربندهایی ببندید، چرا که احتمال جابجایی آنها بهنگام زلزله وجود دارد و ممکن است باعث انسداد دربها و راههای خروجی شوند. با همکاری کارمندان قفسه ها، فایلها و کتابخانه ها را بصورت مناسبی به دیوار متصل نمایید. اشیاء سنگین را در قفسه های بایگانی قرار ندهید چرا که احتمال سقوط آنه وجود دارد. از کارمندان بخواهید که میزهای کار خود را در کنار پنجره ها و یا زیر لامپها و اشیاء آویزان قرار ندهند. پارتیشن ها را در مکان خود با بست فلزی ببندید. مطمئن شوید که کارمندان درب فایلها را وقتی که استفاده نمیکنند، قفط کنند. با هم همکاری نمایید، اشیایی مانند گرم کن که احتمال اشتعال آنها وجود دارد را کنترل نمایید. بایگانی و انبار نقاطی هستند که بدلیل وجود اشیاء قابل اشتعال در آنها مستعد آتشسوزی بعد از زلزله شدید هستند. سعی نمایید مواد قابل اشتعال مانند روغن و گاز را از وسایلی مانند کاغذ، کیسه پلاستیکی و کارتن ها دور نگه دارید و اقدامات احتیاطی در مقابل آتشسوزی را در این مکانها انجام دهید و نیز تجهیزان اتفاء حریق در آنها نصب نمایید. از آنجا که آزمایشگاه محل نگهداری مواد خطرناک و قابل اشتعال است، لازم است که توصیه های ایمنی را مانند بایگانیها و انبارها در آزمایشگاه هم در نظر بگیرید. همچنین حتما مواد آزمایشگاهی خطرناک و قابل اشتعال را در ظروف پلاستیکی و نشکن قرار دهید.
 شکل 1: نمونه واژگونی فایلها و باز شدن کشو کمد بایگانی در زلزله بم محل عکس : فرمانداری شهرستان ( همان اتاقی که لرزه نگار در آن قرار داشت) همه کارمندان باید : همه کارمندان باید طراحی راههای فرار دپارتمان خود را مطالعه کنند وقتی که وارد اتاقی میشوند باید تمام راههای فرار، محل کپسول آتش خاموش کن و همچنین جعبه کمکهای اولیه را کاملا بدانند. وقتی از یک بخش به بخش دیگری منتقل میشوند باید پله ها و پله های اضطراری را بشناسند. کارمندان باید وسایل شخصی و ضروری خود را به همراه یک جفت کفش در یک جعبه جداگانه، درداخل کمد خود قرار دهند تا به آسانی به آن دسترسی داشته باشند. تمام شماره تلفنهای ضروری را روی یک کارت همواره در کیف پول خود داشته باشند. زیر میز همیشه باید یک مکان مشخص (180 سانتیمتر مربع) برای لحظه خطر وجود داشته باشد. نکات زیر بسیار مهم هستند: آموزشهای ضروری کمکهای اولیه با همکاری هلال احمر تشویق کارمندان به شناخت دقیق کلیه مکانهای ساختمان، مخصوصا مکانهای نا امن و راههای اضطراری آموزش استفاده از آتش خاموش کن به کارمندان و نحوه خاموش کردن آتش با آنها آگاه کردن کارمندان از محل تجهیزات آب، گاز، و الکتریسیته برای قطع جریان آنها در مواقع ضروری.
ادامه دارد | 